Energiesystemen in het lichaam

Om te trainen heb je energie nodig. In het lichaam kan energie uit verschillende energiesystemen in het lichaam komen. Allereest maar even uitleggen wat de basis is van elk van deze energiesystemen. Je lichaam krijgt tijdens het trainen energie van het molecuul adenosinetrifosfaat, oftewel ATP (stuk makkelijker :)). Dit molecuul draagt namelijk energie bij zich en als dit molecuul zich splits in een adnenosinedifosfaatgroep (oftewel ADP) en een losse fosfaatgroep, komt deze energie vrij. We hebben helaas geen oneindige hoeveelheid aan ATP in het lichaam, dus het lichaam moet ervoor zorgen dat ADP weer heel snel kan worden omgezet naar ATP om een training nog vol te kunnen houden. Verschillende factoren bepalen welk van de energiesystemen wordt ingezet om de omzetting te laten plaatsvinden. Dit zijn factoren als de lengte van je training en wat voor training je doet. Toch werken al deze energiesystemen met en door elkaar heen en zijn er geen vaste regels voor elk energiesysteem. Hieronder ga ik meer vertellen over elk energiesysteem apart.

Anaeroob alactisch energiesysteem

Het anaeroob alactisch energiesysteem staat ook wel bekend als het fosfatensysteem. Zonder de aanwezigheid van zuurstof (anaeroob) is de makkelijkste en snelste manier voor het lichaam om ATP op te wekken, waarbij geen koolhydraten, eiwitten of vetten worden gebruikt. Deze manier van ATP opwekken vindt vooral plaats tijdens intensieve trainingsvormen, zoals powerlifting, hoog-en verspringen en korte sprintactiviteiten. Er kan via deze manier in 10-15 seconden energie worden geleverd aan de spieren, maar daarna vindt gelijk uitputting plaats. Er kan ook maar een hele kleine hoeveelheid ATP in de spieren worden opgeslagen, alleen voor enkele seconden intensiviteit.

Anaeroob lactisch energiesysteem

Het anaeroob lactisch energiesysteem staat ook wel bekend als het melkzuursysteem. In dit energiesysteem wordt ATP gegenereerd door de afbraak van glucose of glycogeen (opgeslagen vorm van glucose). Het product van deze omzetting is de melkzuur, maar de melkzuur wordt via de lever weer omgezet naar glucose. Slim lichaam hebben we hé;)

Dit energiesysteem kan 30-50 seconden energie leveren, maar wordt beperkt door de ophoping van melkzuur. Als er namelijk meer melkzuur wordt aangemaakt dan dat de lever kan omzetten naar glucose, krijg je last van het verzuring. Verstandig om dan rust te nemen tot er weer meer melkzuur is omgezet.

Tijdens krachttraining maak je het meest gebruik van dit aneroob lactisch energiesysteem. Laat dit nou ook het soort training zijn, waar wij veel mee bezig zijn in de praktijk!

Aeroob energiesysteem

Het aerobe energiesysteem levert energie door de zuurstof die je inademt te gebruiken om energie te leveren. ATP wordt in dit energiesysteem langzamer geproduceerd dan bij de andere energiesystemen. Hierdoor levert dit energiesysteem ook minder kracht dan de andere energiesystemen.

Het aerobe energiesysteem werkt ongeveer hetzelfde als het anaeroob lactisch energiesysteem. Ook in dit energiesysteem wordt glucose en glycogeen (koolhydraten) afgebroken, maar wegens de aanwezigheid van zuurstof ontstaat er nu geen melkzuur, maar pyrodruivenzuur. De pryodruivenzuur wordt omgezet naar het molecuul acetyl co-enzym A. Als dit molecuul met behulp van zuurstof wordt verbrand, ontstaan er twee moleculen ATP.

Vet verbranden met zuurstof

Ook vet kan met behulp van zuurstof worden verbrand. Dit levert nog veel meer energie op. Toch heeft de vetverbranding ook een groot nadeel, het heeft namelijk veel meer zuurstof nodig. Het kost dus uiteindelijk veel meer energie dan dat het oplevert. In tegenstelling tot het anaeroob lactisch systeem, kan het aeroob energiesysteem wel energie leveren voor een langere tijd.

Eiwitten als bron van energie

Ook eiwitten kunnen worden gebruikt om energie te leveren, al is dat niet de meest ideale manier. Er wordt namelijk alleen glucose uit aminozuren (onderdeel van eiwitten) gemaakt als je een tekort hebt aan andere bronnen, zoals vet. Dit proces vindt bijvoorbeeld veel plaats als er meer energie wordt verbruikt dan dat er wordt geconsumeerd. Bij onvoldoende voedsel kunnen er zelfs aminozuren worden afgebroken uit spierweefsel, waardoor je spiermassa zal afnemen. Voldoende eten is dus extra belangrijk als je veel traint/beweegt!

Wanneer is het aerobe energiesysteem vooral van toepassing?

Omdat het aerobe energiesysteem goed voor een langere inspanning energie kan leveren is dit energiesysteem dus vooral van toepassing bij activiteiten met gematigde intensiteit. Denk hierbij aan wielrennen of wandelen, maar ook aan teamsporten zoals voetbal of volleybal. Door te trainen en veel koolhydraten te nuttigen, kan er meer glycogeen worden opgeslagen en kan je langer inspanning leveren.

Toch wordt de meeste energie uit het aerobe energiesysteem gebruikt om je organen te laten werken en dan vooral je hersenen.